Czym jest mała architektura miejska?

 

Elementy małej architektury miejskiej są bardzo często źle klasyfikowane. Już od dawna funkcjonują jako integralna część miast. Dla większości osób wydają się one jednak mało interesujące. Pojawiają się w przestrzeni, a później znikają w zgiełku i kurzu. Z tego powodu nie wszyscy wiedzą, kiedy konieczne jest składanie wniosku o pozwolenie na budowę w ogrodzie lub na działce. Nie zawsze można zdecydować się na obiekty w pożądanym rozmiarze czy kształcie. Zależy to nie tylko od otrzymania zezwolenia, ale także od producenta. Z tego względu warto dowiedzieć się, co właściwie należy do małej architektury. Dobrym pomysłem będzie też zaznajomienie się z zasadami dotyczącymi stawiania takich przedmiotów.

 

Jakie elementy wchodzą w zakres małej architektury?

Prawo budowlane stawia konkretne kryteria, których spełnienie decyduje o przynależności do małej architektury miejskiej. Głównymi czynnikami są funkcja oraz wielkość danego obiektu. Do omawianej grupy należą elementy o niewielkich rozmiarach. Duże przedmioty oraz te, które pełnią więcej niż jedną funkcję nie spełniają przedstawionych wytycznych. Dodatkowym warunkiem jest to, że ich obecność w przestrzeni miejskiej nie może być w żaden sposób uciążliwa dla mieszkańców. W większości są to meble, które wpisują się też w kategorię architektury ogrodowej, takie jak miejskie ławki parkowe i stoły. Budowa takich obiektów poza miejscami publicznymi nie wymaga żadnego pozwolenia. Aranżacja ogrodów prywatnych jest więc w pełni zgodna z literą prawa. Z kolei ulokowanie odpowiedniego elementu w mieście wiąże się z koniecznością uzyskania stosownego zezwolenia.

 

Jakie są rodzaje małej architektury?

Na przestrzeni lat obiekty małej architektury miejskiej ulegały pewnym zmianom. Dotyczyły one zarówno przepisów prawnych, jak i zasad estetycznych. Nie chodziło więc jedynie o tańsze i bardziej wytrzymałe zamienniki, ale także o realny wpływ na krajobraz. Poza tym zaczęto coraz większą uwagę przywiązywać do roli społecznej elementów takich jak miejskie ławki parkowe, kosze na śmieci czy tablice informacyjne. Obecnie nikt nie wyobraża sobie miast bez tych przedmiotów. Jako że mają one różne funkcje, wprowadzony został podział, który ułatwia sklasyfikowanie małej architektury.

• Obiekty związane z ruchem drogowym — mają one przede wszystkim gwarantować bezpieczeństwo pieszych, ale także kierowców. Najczęściej spotykanymi przykładami są sygnalizacje świetlne, słupki uliczne, szlabany czy stojaki rowerowe.
• Obiekty użytkowe — służą one głównie codziennej rekreacji, ale także utrzymaniu porządku. Tę rolę najlepiej spełnia miejska ławka parkowa. Poza tym do tej grupy można zaliczyć piaskownice, huśtawki, stoły i kosze do segregacji.
• Obiekty architektury ogrodowej — elementy z tej kategorii również często służą rekreacji, ale skupiają się też bardzo na aspekcie estetycznym. Głównymi przykładami są różne posągi, wodotryski, donice betonowe.
• Obiekty kultu religijnego — jak sama nazwa wskazuje, związane są z wyznawaniem konkretnej wiary. Zarówno w miastach, jak i wsiach można bardzo często spotkać kapliczki, figury święte lub krzyże przydrożne.

 

Dlaczego potrzebujemy miejskich ławek parkowych?

Wbrew pozorom przestrzeń miejska i meble ogrodowe mają ze sobą wiele wspólnego. Takie elementy jak miejska ławka parkowa czy donice betonowe na kwiaty są już nieodzowną częścią krajobrazu w centrach wszystkich miast. Odgrywają one taką samą rolę jak obiekty, które znajdują się na terenie ogrodów i działek rekreacyjnych. Powinny przede wszystkim służyć do odpoczynku i pomagać w utrzymaniu czystej i estetycznej okolicy. W zatłoczonych metropoliach miejska ławka parkowa stała się pewnego rodzaju azylem. Pozwala zrelaksować się w ciągu zabieganego dnia. Skorzystają z niej przede wszystkim osoby starsze lub kobiety w ciąży. Niemniej jednak coraz więcej osób pracujących, studentów i uczniów korzysta z ławek. Mogą oni wypić w spokoju kawę, poczytać książkę czy też porozmawiać ze znajomymi. Stawianie takich mebli umożliwia więc przedstawienie przestrzeni miejskiej jako przyjaznego środowiska.

 

Jakie funkcje spełnia mała architektura miejska?

Znaczenie małej architektury można dostrzec na wielu płaszczyznach. Dla użytkowników najważniejszym aspektem zawsze będzie funkcjonalność danego obiektu. Z tego punktu widzenia najważniejszą rolę odgrywają ławki, kosze do segregacji czy zwykłe kosze na śmieci przy ulicy. Mieszkańcy korzystają z mebli miejskich lub śmietników praktycznie każdego dnia. Dlatego umożliwienie odpoczynku od zgiełku, a także ułatwienie utrzymania czystości wydają się priorytetowymi funkcjami architektury miejskiej. Istotne są również obiekty, które mają zapewnić bezpieczeństwo pieszych. Słupki drogowe, blokady, szlabany czy zapory ograniczające ruch drogowy i parkowanie w niedozwolonych strefach mają kluczowe znaczenie. Nie można też pomijać aspektów wizualnego i informacyjnego małej infrastruktury. Estetyka jest coraz ważniejsza we wszystkich projektach mebli i innych elementów. Potrzebne są także tablice informacyjne, które ułatwiają zwiedzanie przyjezdnym. Przyjemna dla oka kompozycja oraz dobrze zorganizowana przestrzeń stwarzają miejsce, w którym ludzie chcą przebywać.

 

Jak przebiega rozwój małej architektury?

Przez wiele lat mała architektura miejska i meble ogrodowe poddawane były wielu zmianom. Ta ewolucja spowodowana była tym, że samorządy miejskie oraz lokalne zaczęły modernizować wygląd i układ wszystkich miejscowości. Postęp technologiczny i gospodarczy pozwolił dokonać ulepszeń i zmniejszyć koszty produkcji różnych obiektów. Co więcej, uznano, że mała architektura doskonale nadaje się do kształcenia społeczeństwa w zakresie dobrego projektowania. Dodatkowo pozwala podnieść standard publicznego gustu. Funkcje starych elementów zostały zmienione lub całkowicie usunięte ze względu na nowe koncepcje. Przykładami, które można obecnie zaobserwować, są miejskie ławki uliczne. Nowoczesna technika wpłynęła na to, że coraz częściej są one wyposażone w panele słoneczne. Dzięki nim możliwe jest ładowanie telefonu podczas odpoczynku. Jeszcze nie tak dawno rozwiązanie tego typu mogłoby się spotkać z odbiorem w postaci zwątpienia lub śmiechu. Aktualnie jednak jest bardzo pożądane i wykorzystywane w większych miastach.